Historia

Nasz Patron

14 grudnia 1974 r. odbyła się uroczystość nadania szkole imienia Stanisława Wiechowicza. „Echo Krakowa” z 16 grudnia 74 r. tak pisze o tym fakcie:

„W sobotę w Państwowej Szkole Muzycznej nr 1 przy ul. Basztowej 23 odbyła się uroczystość nadania szkole imienia Stanisława Wiechowicza wybitnego kompozytora i pedagoga, który od końca wojny do śmierci w 1963 r. związany był z Państwową Wyższą Szkołą Muzyczną w Krakowie. Był pionierem powojennego szkolnictwa muzycznego. Wykształcił muzyków tej klasy, co Penderecki, Meyer, Bujarski. W czasie uroczystości w Szkole nr 1 wiceprezydent m. Krakowa J. Jaworski odsłonił tablicę pamiątkową, a młodzież złożyła uroczyste przyrzeczenie. Następnie prorektor PWSM – Krzysztof Meyer wygłosił wspomnienie o Stanisławie Wiechowiczu jako pedagogu i twórcy. Uroczystość zakończyło odśpiewanie pieśni St. Wiechowicza.”

HISTORIA SZKOŁY

„Skrzętni badacze dziejów krakowskiej kultury muzycznej twierdzą,
iż dzisiejsza Państwowa Szkoła Muzyczna I Stopnia Nr 1
– mieszcząca się w budynku przy ul. Basztowej 23 –
jest najwcześniej powstałą placówką szkolnictwa muzycznego w Krakowie
po minionej wojnie”

(Szkolnictwo artystyczne Miasta Krakowa w latach 1945—1975)

Po wyzwoleniu Krakowa powstała Szkoła Umuzykalniająca z siedzibą przy ul. Krowoderskiej 4. Dyrektorem jej został Juliusz Weber. W 1949 roku  Szkoła Umuzykalniająca mieszcząca się już w budynku przy ul. Basztowej 23 z filią przy ul.  Stromej 5 otrzymuje nazwę Państwowa Szkoła Muzyczna I Stopnia Nr 1 w Krakowie. W roku 1951 na stanowisko dyrektora tej placówki na jeden rok zostaje powołany Zdzisław Tryczyński. Od roku 1952 dyrektorem szkoły i jej filii zostaje Zofia Przybylska, która kieruje tą placówką do 1968 roku.

Szkoła prowadzi nauczanie w działach: dziecięcym i młodzieżowym, w zakresie: fortepian, instrumenty smyczkowe, instrumenty dęte  oraz klasa śpiewu solowego.  W tym okresie powstaje w naszej szkole pierwsza w Polsce orkiestra symfoniczna prowadzona przez wybitnego pedagoga Antoniego Wrońskiego.

Budynek przy ul. Basztowej 23 służył szkole przez wiele lat, mimo, że była to kamienica czynszowa, w której zamieszkiwali prywatni lokatorzy i mieściły się różne instytucje państwowe. Podjęto starania o wybudowanie nowego gmachu dla potrzeb szkoły, zaczęto gromadzić środki, wyznaczono wstępną lokalizację przy ul. Garbarskiej — ale do budowy nie doszło. Z braku miejsca w budynku szkoły nauczyciele zmuszeni byli udzielać lekcji w swych prywatnych mieszkaniach. Wraz z działalnością szkoły przy ul. Basztowej 23 równolegle odbywają się zajęcia w jej filii przy ul. Stromej, która przeniesiona na  ul. Sokolską 13 działa do roku 1964. W 1968 roku dyrektorem szkoły zostaje Eugeniusz Pabian, a w 1970 roku funkcję dyrektora szkoły obejmuje Krystyna Rój—Stępieniowa. Pani dyrektor kieruje szkołą do roku 1990. Dzisiaj tak wspomina swoje lata pracy w szkole:

„Siedemdziesiąta rocznica utworzenia Państwowej Szkoły Muzycznej im. Stanisława Wiechowicza w Krakowie – to wielkie nasze święto. Wywołuje wzruszenia, wspomnienia z lat 1970-1990, w których byłam jej dyrektorką. Szczególnie mocno przeżywałam uroczystość nadania naszej szkole – z mojej inicjatywy – imienia sławnego kompozytora, pedagoga, zasłużonego w rozwijaniu i pogłębianiu kultury muzycznej w Polsce, profesora Stanisława Wiechowicza. Wykształcił liczną kadrę muzycznych pedagogów. Był też moim profesorem. W jednej z klas naszej szkoły do dzisiaj stoi ofiarowany wówczas przez żonę Profesora, Krystynę Wiechowiczową, fortepian, przy którym powstawały jego muzyczne kompozycje. W uroczystości uczestniczyło wiele wybitnych postaci krakowskiego środowiska muzycznego. Podobnie podniosłą i wzruszającą chwilą było przekazanie Szkole sztandaru, co zawdzięczaliśmy życzliwemu nam zawsze i aktywnemu Komitetowi Rodzicielskiemu, który ten sztandar ufundował. Ważnym wydarzeniem w rozwoju Szkoły było utworzenie działu wychowania przedszkolnego. Pięknie się rozwijał. Jego nauczyciele z dziećmi demonstrującymi swój program w Pałacu Kultury i Nauki, uczestniczyli w międzynarodowym kongresie w Warszawie poświęconym przedszkolnemu wychowaniu muzycznemu. Rezultaty dużych zdolności tych dzieciaków, rozwijających się pod opieką naszych nauczycieli obserwowałam podczas dorocznych koncertów szkolnych, zawsze z uczuciem zadowolenia i satysfakcji. W dniu, w którym nasza Szkoła obchodzi swoje siedemdziesięciolecie i dokonuje bilansu wieloletniej działalności w służbie polskiej kultury muzycznej, przed oczami mojej wyobraźni stają piękne postacie i twarze naszego grona pedagogicznego, nauczycielek i nauczycieli muzyki, pod których kierunkiem i opieką stawiali pierwsze kroki przyszli artyści, wykonawcy, ludzie kultywujący kulturę muzyczną tak niezbędną dla wyposażenia człowieka w duchową, estetyczną wrażliwość.”

W sierpniu 1989 roku, po 38 latach funkcjonowania w budynku przy ul. Basztowej 23, na skutek zmian politycznych zachodzących w kraju byli właściciele odzyskują prawa do kamienicy i szkoła zostaje przeniesiona na ul. Kasztelańską 36 gdzie funkcjonuje do roku 1997.

W roku 1992 w wyniku konkursu stanowisko dyrektora szkoły obejmuje Urszula Ochab, której wieloletnie starania o docelowy budynek dla szkoły przynoszą skutek i szkoła otrzymuje lokal przy ul. Pilotów 51 wymagający generalnego remontu i adaptacji dla potrzeb szkoły. 1 września 1997 r. uczniowie rozpoczynają naukę w nowo wyremontowanym budynku.

Otrzymanie budynku przy ul. Pilotów 51, dzięki życzliwości i zrozumieniu ówczesnego Prezydenta Miasta Krakowa pana Józefa Lassoty pozwoliło zakończyć 52-letnią tułaczkę Szkoły Muzycznej I Stopnia Nr 1 im. Stanisława Wiechowicza w Krakowie. Nie zakończyło jednak starań o pozyskanie sali dydaktyczno—koncertowej, która w komfortowych warunkach pozwoliłaby uczniom i nauczycielom odbywać zajęcia chóru, orkiestry i zespołów kameralnych.

Szkoła i działający nieprzerwanie od 40 lat Dział Wychowania Przedszkolnego liczą obecnie 450 uczniów. Chór szkolny to ok. 120 osób, zespół orkiestry szkolnej liczy ok. 90 osób, a mała sala kameralna którą posiadamy może pomieścić jedynie 60 osób. Aby stworzyć godne warunki pracy tak licznym osobowo zespołom. Czynimy nieustanne starania w tym kierunku i mamy nadzieję, że zostaną one uwzględnione i uwieńczone sukcesem.

Od września 2002 r. do sierpnia 2021r. stanowisko Dyrektora Szkoły sprawowała Janina Nowicka, a od września 2021 r. Dyrektorem Szkoły jest Marcin Zawiślak.

Będąc dumnymi z osiągnięć naszej szkoły, z wielkim szacunkiem wspominamy naszych poprzedników—dyrektorów i pedagogów szkoły. W centrum naszej pamięci piękną kartą zapisują się jej wieloletni nauczyciele:

• prof. Janina Garścia — kompozytorka utworów fortepianowych dla dzieci, cieszących się międzynarodową sławą. Bogata twórczość pani prof. Janiny Garści zyskała uznanie wydawnictw polskich i zagranicznych, znakomita część uczniów klasy fortepianu pani profesor to uznani dzisiaj muzycy i pedagodzy. Kroniki szkolne obszernie ilustrują więź pani prof. Janiny Garści z naszą szkołą,
• prof. Kazimiera Treterowa — autorka książki „Zagadnienia pedagogiczne współczesnej pianistyki”, wieloletni pedagog klasy fortepianu,
• prof. Eugeniusz Towarnicki — pedagog klasy fletu, autor do dziś popularnej „Szkoły gry na flecie”,
• prof. Leokadia Kukawska — wychowawca wielu pokoleń znakomitych śpiewaków operowych,
• prof. Michał Woźny — znany kompozytor i organista Katedry na Wawelu,
• prof. Władysław Syrewicz — skrzypek, wychowawca tak znakomitych skrzypków jak Zenon Brzewski,
• prof. Antoni Wroński — skrzypek, dyrygent, założyciel pierwszej w Polsce orkiestry symfonicznej w Szkole Muzycznej I Stopnia Nr 1 w Krakowie,
• prof. Tadeusz Gonet — skrzypek i altowiolista,
• prof. Jan Stasica— wieloletni nauczyciel skrzypiec, kompozytor utworów i koncertów dla dzieci, po dziś dzień wykonywanych przez uczniów szkół muzycznych I stopnia.
• prof. Stanisław Szwarcenberg-Czerny — pianista, wielkiego serca pasjonat pedagog, pierwszy nauczyciel prof. Marka Stachowskiego
• prof. Wanda Chomrańska — wielu skrzypków po dziś dzień wspomina jej wspaniałe lekcje,
• prof. Jadwiga Petecka-Brosz — znakomity i oddany pedagog klasy fortepianu,
• prof. Zofia Bizanc — pianistka, zawsze uśmiechnięta pełna wigoru Lwowianka,
• prof. Rubińska — pianistka,
• prof. Franciszek Widełka — profesor Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Krakowie, organista i wieloletni pedagog naszej szkoły,
• prof. Helena Bruchnalska — uwielbiana przez uczniów, znakomita akompaniatorka,
• prof. Helena Życzyńska — nauczycielka solfeżu, niezwykle groźna, ale z wielką serdecznością zapamiętana przez jej wychowanków 
• prof. Czesław Droździewicz — nauczyciel w klasie gitary, ceniony autorytet gitarowy, twórca Międzynarodowego Festiwalu Gitarowego, obecnie jego imienia,
• prof. Władysław Skocz — skrzypek i niezapomniany dyrygent chóru szkolnego,
• prof. Karol Osak — długoletni kierownik sekcji smyczkowej,
• prof. Janina Punicka — kochana przez dzieci „Pani od rytmiki”,
• prof. Ludwik Lutak — trębacz,
• prof. Jerzy Kalinowski — trębacz,
• prof. Jerzy Towarnicki — flecista, muzyk Filharmonii Krakowskiej, wychowawca licznego grona flecistów,
• prof. Maria Petronik — zastępca dyrektora i pedagog klasy fortepianu,
• prof. Aleksandra Kuszilek — nauczycielka przedmiotów teoretycznych ciepło wspominana i serdecznie witana po dziś dzień przez swoich wychowanków.
  

Nie sposób wymienić wszystkich zasłużonych dla szkoły pedagogów, ale szacunek i rozrzewnienie pozostanie we wspomnieniach uczniów i absolwentów, którym ta szkoła, jeśli nie otworzyła dróg do kariery artystycznej, to pozwoliła zaczerpnąć wiele piękna z muzyki i pomogła stać się lepszymi.